Het wordt hoog tijd dat we adagium “data is de nieuwe olie” achter ons laten. Er kleeft een connotatie aan van winst boven duurzaamheid die niet past bij dit tijdsgewricht.

Het internet heeft de groei van data in een hoge versnelling gezet. Alles wordt gedigitaliseerd, alles wordt informatie. En de hoeveelheid data groeit explosief. Tachtig procent bestaat uit ongestructureerde data. Denk aan video, geluid, medische scans, digitale microscopie, mail, berichten. En deze groei zet door wanneer de analoge wereld, mensen, dieren, bedrijven, steden, landen, ook gedigitaliseerd worden (Digital Twins).

Wanneer werd data de nieuwe olie?

In 2017 publiceerde The Economist een artikel met de titel: “De meest waardevolle hulpbron ter wereld is niet langer olie, maar data.” Deze publicatie heeft tot veel discussie geleid die zich meestal richtte op de schaduwkant van deze ontwikkeling. Die zijn er ontegenzeggelijk, maar tegelijkertijd zijn er talloze manieren waarop data de kan wereld verbeteren. Denk bijvoorbeeld aan het voorspellen en optimaliseren landbouw-oogsten, voorkomen van rampen door objectieve monitoring of talloze voorbeelden in de medische sector waar met behulp van DNA van aandoeningen beter konden worden genezen of werden voorkomen door vroege detectie van kunstmatige intelligentsia.

Dus data hamsteren werd (big) business.

Volgens Statista zal de wereldwijde data-generatie in 2025 naar verwachting meer dan 180 Zettabyte bedragen. Het zijn vooral organisaties die veel data genereren. Ramingen spreken van tachtig procent van de totale hoeveelheid data, waaronder gebruiksdata, productiedata, klantendata en gegevens over de bedrijven zelf. Touroperators, banken, verzekeraars en online-retailers zitten dus op enorme data-schatten.

Data werd een nieuwe munteenheid

Geld is jaren geleden veranderd in data met de introductie van credit en debit cards en later internet banking. En bedrijven zetten nu ook hun data in als valuta. Diensten worden gratis aangeboden aan consumenten in ruil tot toegang tot hun gegevens en hyper-personalisatie van hun diensten. Dit vindt de consument vaak prima en soms zelfs irritant als een site niet gepersonaliseerd werkt. Bijvoorbeeld als je een advertentie krijgt voor een product dat je net hebben gekocht. “Let eens op meneer de verkoper”. Het is aangetoond dat de bedrijven die gebruiken maken van hyperpersonalisatie beter presteren.

Maar data werd dark.

Veel van de data wordt echter slechts opgeslagen in data-archieven. Vaak alleen toegankelijk voor specifieke afdelingen in plaats van het hele bedrijf. Er ontstaat onzichtbare data, zogeheten Dark Data.

Dark Data echter een enorme potentie om waarde te genereren. Kennis en informatie kunnen bijvoorbeeld leiden tot efficiëntie en, lees hogere winstgevendheid. En die potentiële waarde is slechts een momentopname. Door de voortgang van de techniek zoals machine learning en kunstmatige intelligentie kan steeds meer informatie, lees waarde, gedestilleerd worden uit dezelfde data berg.

Maar het gebrek aan zichtbaarheid van verborgen data kan ertoe leiden dat bedrijven data langer bewaren dan nodig is. Dit leidt tot oplopende kosten voor opslag en backup, maar kan ook in strijd zijn met wettelijke voorschriften. En moeten bedrijven alle data coderen om af te schermen tegen onbevoegd gebruik. Want Dark data kan gevoelige informatie bevatten die onderhevig is aan regelgeving, zoals bankrekening- of kaartnummers. Meer dan twee derde van de bedrijven beschouwt inbreuk op de privacy als een van de grootste risico’s voor hun bedrijf.

Un-used data

Meer dan de helft van de digitale gegevens die bedrijven genereren, wordt verzameld, verwerkt en opgeslagen voor eenmalig gebruik. Vaak wordt het nooit hergebruikt. Vergelijk dit met uw eigen bijna identieke foto’s zijn die in de Cloud worden bewaard Of de verouderde spreadsheets van een bedrijf die nooit meer zullen worden gebruikt, of gegevens van internet-of-things sensoren die geen doel hebben.

Data criminaliteit loont (schijnbaar)

Cybercriminelen weten wat uw data waard is. Ze voeren aanvallen uit door misbruik te maken van verouderde software, onvoldoende geconfigureerde firewalls, mobiele apparaten die niet geüpdatet zijn of misbruiken zwakke wachtwoorden voor afpersing-tactieken (ransomware).

De schade van cybercriminaliteit wereldwijd wordt geschat op $1.500 Miljard.

• Illegale online markten $860 miljard
• Diefstal van Intellectueel eigendom $500 miljard
• Data trading $160 miljard
• Crimeware, cybercrime-as-a-service $1.6 miljard
• Ransomware $1 miljard

Data belast het milieu

Opgeslagen Data nemen ruimte in beslag in uw datacenter of bij uw Cloud provider. Die computers en opslagsystemen verbruiken allemaal veel energie met implicaties voor het milieu. Datacenters produceren 2,5% van alle door de mens veroorzaakte kooldioxide. Ter vergelijking, de luchtvaartindustrie produceert 2,1%.

En wat is de ecologische voetafdruk van uw data?

Een doorsnee data-gedreven bedrijf, met 100 werknemers, genereert 3 TB aan data per dag. Als je dat een jaar bewaart, heeft dat een vergelijkbare ecologische voetafdruk als zes keer vliegen van Londen naar New York.  Wereldwijd produceren bedrijven 1.300.000 TB per dag. Dat zijn 3 miljoen vluchten van Londen naar New York.

DATA kolonialisme ligt op de loer

Net zoals olieproducerende landen de olieraffinaderijen in het land willen houden omdat ze waarde toevoegen aan ruwe olie, zo willen regeringen Big Tech-bedrijven dwingen datacenters te bouwen op hun eigen bodem om de gegevens van burgers binnen hun eigen land te houden.

Maar de Cloud, die een groot deel van de technologie-industrie aandrijft, wordt aangedreven door enorme datacenters die zich voornamelijk in Noord-Europa en Noord-Amerika bevinden. Tegelijkertijd wendt Big Tech zich steeds meer tot markten in het zuiden van de wereld voor uitbreiding. 56% van de wereldbevolking heeft nog geen internet. Het zuiden heeft enorme aantallen jonge technisch onderlegde bevolkingsgroepen die online komen.

Deze ontkoppeling tussen nieuwe gegevensbronnen en de locatie van datacenters heeft geleid tot beschuldigingen uit landen als India van “datakolonisatie” en “digitaal kolonialisme”. 

Wat overheden met de gegevens doen

Veel landen hebben gewerkt aan regelgeving voor de lokale opslag van gegevens. Vaak initieel voor bepaalde sectoren, zoals gezondheidsgegevens. De meest uitgebreide wetten zijn ingevoerd in China en Rusland.

Hoewel de economie van persoonlijke gegevens lijkt op olieproductie, verschillen data fundamenteel van olie omdat ze niet alleen geldwaarde aan bedrijven, maar ook toezichtmogelijkheden voor overheden.Sommige activisten staan daarom lijnrecht tegenover de argumenten van hun eigen regeringen over datakolonialisme en maken zich meer zorgen over de toegang tot persoonlijke informatie door de regeringen zelf.

Hoe nu verder?

Gartner verwacht dat tegen 2025 meer dan 50% van de CIO’s prestatiestatistieken gaan gebruiken die verband houden met de duurzaamheid van de IT. Hierbij zal de focus niet alleen op duurzame IT-technologie zelf liggen, maar ook op de duurzame effecten van digitale oplossingen op het milieu, de maatschappij en de besturing van ondernemingen.

Moeten we data op de balans zetten?

In principe zouden we data alleen moeten verzamelen als die daadwerkelijk waarde toevoegt aan een organisatie. We voegen de opslagsystemen toe te aan de materiële activa, terwijl de data meestal veel meer waarde vertegenwoordigt (immateriële activa). Want hoe moet je data waarderen?

En kleeft er in de toekomst ook een financiële verplichting aan data omdat de oorspronkelijke eigenaar van de gegevens recht heeft op een gedeelte van de waardevermeerdering? Zoals voormalige clubs in het profvoetbal recht hebben op een deel van de transfersom van een speler.

En welk effect heeft het waarderen van data op de cybercrime industrie?

De impliciete waarde van data heeft al een enorme industrie doen ontstaan die er op uit is onze data te bemachtigen en ons af te persen. Wordt dat erger als de waarde expliciet wordt. Of juist minder erg omdat we bewuster worden dat we data achter slot en grendel moeten plaatsen.

Data niet persen, maar streamen

Als een logisch vervolg op de distributie van vinyl platen werd het digitale zusje van het plaatje, de CD, ook initieel geperst en vervolgens gedistribueerd naar de consument. Vandaag de dag streamen we de muziek naar onze speler zonder zelf een kopie op te slaan. Zodra er vertrouwen is dat data altijd opgevraagd kan worden bij een centrale partij, kunnen bedrijven stoppen met opslaan van kopieën en actuele data de applicaties in streamen.

Hoe kan Blockchain helpen de controle over data terug te nemen?
Blockchain technologie vereist geen centrale entiteit die de touwtjes aan elkaar moet knopen. Iedereen in de keten vertrouwt erop dat de volgende in de keten over voldoende informatie beschikt om zijn deel uit te voeren. Maar ook niet meer informatie dan nodig is (Need-to-know basis). Kunnen we langs dit principe ook opslag en exploitatie van data efficiënter maken? En bewustere keuzes maken welk datapakket we ruilen tegen iets anders (transactie).

Fundamenteel voor het succes van een Blockchain-gedreven “datapakket”-industrie door derden is vertrouwen. Data-pakket-diensten moeten aangeboden worden zonder de veiligheid van data of de identiteit van de gebruiker in gevaar te brengen. En gebruikers van deze nieuwe datadiensten mogen niet worden gedwongen tot dezelfde stimuleringsstructuur die vandaag bestaat, waarin hun gegevens zichtbaar worden gemaakt voor een uitbuitende industrie.

Overigens kampt de Blockchain technologie momenteel nog met problemen om te schalen. Het aantal transacties per seconde staat in nauw verband tot twee ander ontwerpprincipes; decentrale verwerking en veiligheid. Wijziging van een van de drie heeft ingrijpende consequenties op de ander. Het wordt het Blockchain Trilemma genoemd.

Kill your darling data

Een schrijver van filmscenario’s vertelde me ooit dat een scriptschrijver bereid moet zijn script ten dienste te stellen van het eindresultaat. Het script is nooit gelijk aan de film die de consument krijgt te zien. Het is een richtsnoer voor producenten, acteurs, regisseurs. Schrijvers; Kill your darlings.

Misschien kunnen we zo in de toekomst tegen data aankijken. Kill your darling data. Minder data opslaan en met behulp van algoritmes bepalen hoe we externe data-platforms raadplegen om nieuwe informatie te produceren die met toegevoegde waarde verkocht wordt m.b.v. block chain technologie.

Het zijn dan niet alleen grote Cloud bedrijven en staten die een rol spelen in streven naar “datasoevereiniteit”. Ontwikkelaars kunnen nieuwe manieren vinden om de rechten van individuen controle te geven over hun persoonlijke gegevens op de data-platforms. Of inzicht te geven in de maatschappelijke waarde van data in.

Data is als zuurstof

Samenvattend. Het is zonneklaar dat we steeds meer data nodig hebben om ons werk te kunnen doen. En dat data daadwerkelijk bijdraagt aan het verbeteren van onze gezondheid welvaart en innovatie.

Maar voorwaarde is dat we zorgvuldig en duurzaam met de data omgaan. Data was misschien de nieuwe olie, maar is misschien wel belangrijker dan dat:

data is als zuurstof.

Martin Hartman is freelance IT/Business Consultant met meer dan 40 jaar ervaring in de IT-industrie